Phụ lục:Danh sách Swadesh tiếng Salar

Đây là danh sách Swadesh bao gồm các từ trong tiếng Salar, so sánh với định nghĩa tiếng Việt.

Giới thiệu

Để tìm hiểu thêm, bao gồm bản danh sách đầy đủ, xem bài viết Wikipedia: Danh sách Swadesh.

Nhà ngôn ngữ học người Mỹ Morris Swadesh tin rằng các ngôn ngữ biến đổi ở mức độ có thể đo lường được và những thay đổi này có thể được xác định ngay cả đối với những ngôn ngữ chưa từng được viết ra. Bằng cách sử dụng danh sách từ vựng, ông không chỉ cố gắng hiểu sự biến đổi theo thời gian mà còn cả mối quan hệ của các ngôn ngữ còn tồn tại. Để có thể so sánh các ngôn ngữ từ các nền văn hóa khác nhau, ông đưa ra danh sách của mình dựa trên những khái niệm, mà theo ông, sẽ có ở càng nhiều nền văn hóa càng tốt. Sau đó, ông sử dụng tỷ lệ đồng nghĩa giữa hai ngôn ngữ có liên quan bất kỳ để tính thời gian phân kỳ của chúng bằng một số thuật toán (hiện vẫn gây tranh cãi). Bắt đầu từ năm 1950 với 165 nghĩa, danh sách của ông tăng lên 215 vào năm 1952, mở rộng đến mức nhiều ngôn ngữ thiếu từ vựng bản địa cho một số thuật ngữ. Sau đó, nó giảm xuống còn 207, và giảm xuống còn 100 vào năm 1955. Một danh sách được điều chỉnh lại đã được công bố vào năm 1971, sau khi Swadesh qua đời.

Danh sách

STT	Tiếng Việt	Tiếng Salar Salırça edit (207)
1	tôi (1sg)	men
2	bạn (2sg)	sen
3	anh ấy, cô ấy, nó (3sg)	u
4	chúng tôi (1pl)	piser
5	các bạn (2pl)	seler
6	họ (3pl)	ular
7	này	[[#Tiếng_Salar|]]
8	đó	tü
9	đây	[[#Tiếng_Salar|]]
10	đấy	onda
11	ai	kim
12	gì	ne
13	đâu	gayda
14	khi nào	qayçañ
15	thế nào	[[#Tiếng_Salar|]]
16	không	emes
17	tất cả	barlıq, pu'tkil, pu'tin
18	nhiều	[[#Tiếng_Salar|]]
19	một số	[[#Tiếng_Salar|]]
20	vài	[[#Tiếng_Salar|]]
21	khác	[[#Tiếng_Salar|]]
22	một	bir
23	hai	iggi
24	ba	üş
25	bốn	döt
26	năm	beş
27	to, lớn	u'lken
28	dài	uzın
29	rộng	ken', enli
30	dày	qalın', juwan
31	nặng	awır
32	nhỏ	kishkentay, kishkene
33	ngắn	qısqa
34	hẹp	tar
35	mỏng	jin'ishke, na'zik
36	phụ nữ	gadın
37	đàn ông	aykşi
38	người	kisi, adam (Arabic)
39	trẻ	bala
40	vợ	hayal, qatın
41	chồng	ku'yew, er
42	mẹ	ana, ene
43	bố	a'ke, ata
44	động vật	haywan
45	cá	balıq
46	chim	qus
47	chó	iyt
48	rận, chí	biyt
49	rắn	jılan
50	giun	qurt
51	cây	ag'ash
52	rừng	tog'ay
53	gậy	tayaq
54	quả, trái cây	jemis, miywe
55	hạt	tuqım, urıq
56	lá	japıraq
57	rễ	tamır
58	vỏ cây	qabıq
59	hoa	gu'l
60	cỏ	sho'p
61	dây	jip
62	da	teri
63	thịt	et, go'sh
64	máu	qan
65	xương	su'yek
66	mỡ	may
67	trứng	ma'yek
68	sừng	mu'yiz
69	đuôi	quyrıq
70	lông chim	pa'r
71	đầu	shash, tu'k, qıl
72	tai	bas, gelle
73	mắt	qulaq
74	mũi	ko'z
75	miệng	murın
76	răng	awız
77	lưỡi	tis
78	móng tay	til
79	chân	tırnaq
80	chân, cằng, giò	taban
81	đầu gối	ayaq
82	tay	dize
83	cánh	qol
84	bụng	qanat
85	ruột, lòng	qarın, ish, qursaq
86	cổ (danh từ)	ishek
87	lưng	moyın
88	vú	arqa
89	tim	ko'kirek, to's, gewde
90	gan	ju'rek
91	uống	bawır
92	ăn	ishiw
93	cắn	yigüsi
94	hút	gacağusı
95	nhổ	[[#Tiếng_Salar|]]
96	nôn	tükürgüsi
97	thổi	qusğusı
98	thở	[[#Tiếng_Salar|]]
99	cười	solaq alğusı
100	nhìn	ku'liw
101	nghe	ko'riw
102	biết	esitiw
103	nghĩ	bilgüsi
104	ngửi	oylaw
105	sợ	iyiskew
106	ngủ	qorqıw
107	sống (động từ)	uyqılaw
108	chết	jasaw
109	giết	o'liw
110	đánh nhau	o'ltiriw
111	săn	urısıw, sawash etiw
112	đánh	awlaw
113	cắt	urıw, sog'ıw
114	chia	kesiw
115	đâm	bo'liw
116	cào	shanshıw, qadaw
117	đào (động từ)	tırnaw
118	bơi	qazıw
119	bay	ju'ziw
120	đi	ushıw
121	đến	жүриў
122	nằm	келиў
123	ngồi	жатыў
124	đứng	отырыў
125	quay	турыў
126	ngã	бурыў, бурылыў
127	đưa	қулаў, жығылыў
128	nắm giữ	бериў
129	vắt	тутыў, устаў
130	cọ	sıqğusı
131	rửa	ысқылаў, ысыў
132	chùi	жуўыў
133	kéo (động từ)	сүртиў
134	đẩy	тартыў
135	ném	ийтериў
136	buộc	таслаў, ылақтырыў
137	may	байлаў
138	đếm	тигиў
139	nói	санаў
140	hát	айтыў, деў
141	chơi	қосық айтыў
142	nổi	ойнаў
143	chảy	жүзиў
144	đóng băng	aqğusı
145	sưng	тоңыў
146	mặt trời	исиў
147	mặt trăng	ay
148	sao (danh từ)	yulduz
149	nước	su
150	mưa	yağmur
151	sông	mören, özen
152	hồ	göl
153	biển	dengiz
154	muối	duz
155	đá	taş
156	cát	gum
157	bụi	sandu
158	đất	toraq
159	mây	bulud
160	sương mù	duman
161	trời	asman
162	gió	yel
163	tuyết	gar
164	băng	muz
165	khói	tütün
166	lửa	ot
167	tro	kül
168	đốt (động từ)	[[#Tiếng_Salar|]]
169	đường (như đường đi)	жаныў
170	núi	жол
171	đỏ	таў
172	xanh lá	қызыл
173	vàng	жасыл
174	trắng	сары
175	đen	ақ
176	đêm	қара
177	ngày	түн
178	năm (danh từ)	күн
179	ấm	жыл
180	lạnh	жыллы
181	đầy	суўық
182	mới	толы
183	cũ	жаңа
184	tốt	ески, көне
185	xấu	жақсы
186	hư, thối	жаман
187	bẩn	ширик
188	thẳng	кирли
189	tròn	туўры
190	sắc, bén	думалақ
191	cùn	şili
192	mượt	dombaq
193	ướt	[[#Tiếng_Salar|]]
194	khô	ылғал
195	đúng	gurı
196	gần	дурыс, туўры
197	xa	жақын
198	phải	узақ, алыс
199	trái	оң
200	tại	сол, шеп
201	trong	-да/-де/-та/-те, үстинде
202	với	-да/-де/-та/-те, ишинде
203	và	менен, бенен, пенен
204	nếu	және, ҳәм, -да/-де/-та/-те
205	vì	егер
206	tên	себеби