姻

Tra từ bắt đầu bởi

姻

Chữ Hán

姻 U+59FB, 姻 CJK UNIFIED IDEOGRAPH-59FB ← 姺 [U+59FA] CJK Unified Ideographs 姼 → [U+59FC]

phồn.		姻
giản. #		姻

Tra cứu

姻 (bộ thủ Khang Hi 38, 女+6, 9 nét, Thương Hiệt 田大尸 (WKS), tứ giác hiệu mã 4640₀, hình thái ⿱女因)

Chuyển tự

• Chữ Latinh
  • Phiên âm Hán-Việt: nhân

Tham khảo

• Khang Hi từ điển: tr. 261, ký tự 16
• Đại Hán-Hòa từ điển: ký tự 6250
• Dae Jaweon: tr. 527, ký tự 19
• Hán ngữ Đại Tự điển (ấn bản đầu tiên): tập 2, tr. 1044, ký tự 8
• Dữ liệu Unihan: U+59FB

Chữ Nôm

(trợ giúp hiển thị và nhập chữ Nôm)

姻 viết theo chữ quốc ngữ

nhân, nhơn

Tra mục từ trên để biết ngữ nghĩa tiếng Việt.

Cách phát âm

IPA theo giọng

Hà Nội	Huế		Sài Gòn
ɲəːn˧˧	ɲəːŋ˧˥		ɲəːŋ˧˧
Vinh	Thanh Chương		Hà Tĩnh
ɲəːn˧˥			ɲəːn˧˥˧

IPA theo giọng

Hà Nội	Huế		Sài Gòn
ɲən˧˧	ɲəŋ˧˥		ɲəŋ˧˧
Vinh	Thanh Chương		Hà Tĩnh
ɲən˧˥			ɲən˧˥˧

• Dạng Nôm của nhân (“nhơn”).

姻緣兜鍳群懞

Nhân duyên đâu dám còn mong, (Kiều c.1927)

Tham khảo

1. Hồ Lê (chủ biên) (1976) Bảng tra chữ nôm, Hà Nội: Viện Ngôn ngữ học, Uỷ ban khoa học xã hội Việt Nam, tr. 74
2. Huỳnh Tịnh Của (1895) Đại Nam Quấc âm tự vị, quyển II, tr. 137

Tiếng Nhật

Kanji

姻

(common “Jōyō” kanji)

1. Hôn nhân, nhân duyên.

Âm đọc

• Go-on: いん (in, Jōyō)
• Kan-on: いん (in, Jōyō)
• Kun: とつぐ (totsugu, 姻ぐ)

Kanji trong mục từ này
姻
いん Lớp: S
on’yomi

Hậu tố

姻(いん) (in) 

1. Hôn nhân, hôn ước.

   婚姻 ― こんいん (kon'in) ― hôn nhân

Tiếng Nhật cổ

Từ nguyên

Từ tiếng Hán trung cổ 姻.

Cách phát âm

• IPA^{(ghi chú)}: [ĩɴ]

Danh từ

姻(いん) (in) 

1. Nhân

   外姻至る (隱公)

   あいいん至る

   cưới người ngoài (Ẩn công trong Tả truyện)

Tiếng Okinawa

Kanji

姻

(common “Jōyō” kanji)

Âm đọc

• Go-on: いん (in, Jōyō)
• Kan-on: いん (in, Jōyō)

Tiền tố

姻(いん) (in) 

1. Hôn nhân.

   姻戚 ― いんせき ― gweesici

Tham khảo

• Bản sao đã lưu trữ, 沖縄語辞典 データ集‎^[1], ấn bản 9, National Institute for Japanese Language and Linguistics, 2001, bản gốc [2] lưu trữ 2022-03-14, truy cập 2023-05-08

Tiếng Tày

Cách phát âm

• (Thạch An – Tràng Định) IPA^{(ghi chú)}: [cən˧˥]
• (Trùng Khánh) IPA^{(ghi chú)}: [zən˦]
• Phonetic: zhân

• (Thạch An – Tràng Định) IPA^{(ghi chú)}: [ɲən˧˥]
• (Trùng Khánh) IPA^{(ghi chú)}: [ɲən˦]
• Phonetic: nhân

• (Thạch An – Tràng Định) IPA^{(ghi chú)}: [ʔiən˧˥], [cen˧˥]
• (Trùng Khánh) IPA^{(ghi chú)}: [ʔiən˦], [zen˦]
• Phonetic: yến, zhến

Danh từ

姻

• Dạng Nôm Tày của giân.

乐姻难对旧家𲋄

Giác giân nàn tối cựu gia phong

Dù đói rét cũng khó làm thay đổi nếp nhà cũ. (Cổ văn)

• Dạng Nôm Tày của nhân.

太昊律婚姻彐低

Thái Hiệu luật hôn nhân vửa đía

Lễ hôn nhân từ thời Thái Hiệu. (Truyện thơ Lý Thế Khanh)

Liên từ

• Dạng Nôm Tày của yến.

馬𨃅否𱐲姻为痚

Mạ phiải bấu rèng yến vỉ héo

Ngựa bước không khoẻ bởi vì ngựa gầy yếu. (Cổ văn)

Tham khảo

• Dương Nhật Thanh, Hoàng Tuấn Nam (2003) Hoàng Triều Ân, editor, Từ điển chữ Nôm Tày‎^[3] (bằng tiếng Việt), Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học Xã hội

Tiếng Triều Tiên

Cách phát âm

• (HQ tiêu chuẩn/Seoul) IPA^{(ghi chú)}: [in]
• Ngữ âm Hangul: [인]

Hanja

姻 (hangeul 인)

1. Dạng hanja^? của 인.

   姻戚 ― 인척 ― thông gia

Tham khảo

1. 국제퇴계학회 대구경북지부 (國際退溪學會 大邱慶北支部) (2007). Digital Hanja Dictionary, 전자사전／電子字典. 姻

Tiếng Triều Tiên trung đại

Từ nguyên

Từ tiếng Hán trung cổ 姻.

Cách phát âm

• IPA^{(ghi chú)}: [in]

Hanja

姻

1. Dạng Hán tự khác của 인 (in).

   豈以兄弟家姻婭之故, 而有所回避哉?

   (조선왕조실록‎ - 선조 [수정실록] 32년)

   Hà cớ vì chuyện anh trai cưới vợ mà phải né tránh? (Triều Tiên vương triều thực lục - Triều Tiên Tuyên Tổ năm thứ 32)

Tiếng Trung Quốc

Nguồn gốc ký tự

Các ký tự trong cùng chuỗi ngữ âm (因) (Zhengzhang, 2003) 

	Tiếng Hán thượng cổ
欭
烟
胭
咽
恩
煾
因
姻
茵
鞇
氤
洇
駰
絪
裀

Cách phát âm

• Quan thoại

  (Bính âm): yīn (yin¹)

  (Chú âm phù hiệu): ㄧㄣ

• Quảng Đông (Việt bính): jan¹
• Khách Gia (Sixian, PFS): yîn
• Mân Nam (Mân Tuyền Chương, POJ): in / ian

---

• Quan thoại
  • (Hán ngữ tiêu chuẩn)⁺
    • Bính âm: yīn
    • Chú âm phù hiệu: ㄧㄣ
    • Tongyong Pinyin: yin
    • Wade–Giles: yin¹
    • Yale: yīn
    • Gwoyeu Romatzyh: in
    • Palladius: инь (inʹ)
    • IPA Hán học ^{(ghi chú)}: /in⁵⁵/
• Quảng Đông
  • (Standard Cantonese, Guangzhou–Hong Kong)
    • Jyutping: jan¹
    • Yale: yān
    • Cantonese Pinyin: jan¹
    • Guangdong Romanization: yen¹
    • Sinological IPA ^(key): /jɐn⁵⁵/
• Khách Gia
  • (Miền Bắc Sixian, bao gồm Miêu Lật)
    • Pha̍k-fa-sṳ: yîn
    • Hệ thống La Mã hóa tiếng Khách Gia: in´
    • Bính âm tiếng Khách Gia: yin¹
    • IPA Hán học : /in²⁴/
  • (Miền Nam Sixian, bao gồm Mỹ Nùng)
    • Pha̍k-fa-sṳ: yîn
    • Hệ thống La Mã hóa tiếng Khách Gia: (r)in´
    • Bính âm tiếng Khách Gia: yin¹
    • IPA Hán học : /(j)in²⁴/
• Mân Nam
  • (Mân Tuyền Chương: Tuyền Châu, Đài Loan (thường dùng), Hạ Môn, Chương Châu)
    • Phiên âm Bạch thoại: in
    • Tâi-lô: in
    • Phofsit Daibuun: yn
    • IPA (Đài Bắc, Cao Hùng, Hạ Môn, Chương Châu): /in⁴⁴/
    • IPA (Tuyền Châu): /in³³/
  • (Mân Tuyền Chương: Tuyền Châu, Đài Loan (thường dùng))
    • Phiên âm Bạch thoại: ian
    • Tâi-lô: ian
    • Phofsit Daibuun: iefn
    • IPA (Tuyền Châu): /iɛn³³/
    • IPA (Đài Bắc, Cao Hùng): /iɛn⁴⁴/

Ghi chú:

• in - văn ngôn;
• ian - bạch thoại.

Danh từ

姻

1. Hôn nhân.

   婚姻、人人都當尊重、牀也不可汚穢．因爲苟合行淫的人　神必要審判。 (希伯來書)

   Hūnyīn, rén rén dōu dāng zūnzhòng, chuáng yě bùkě wūhuì. Yīnwèi gǒuhé xíng yín de rén shén bìyào shěnpàn.

   Mọi người phải kính trọng sự hôn nhân, chốn khuê phòng chớ có ô uế, vì Đức Chúa Trời sẽ đoán phạt kẻ dâm dục cùng kẻ phạm tội ngoại tình. (Hê-bơ-rơ 13:4)

2. Quan hệ thân thích gián tiếp.

Tham khảo

1. Viện Khoa học Xã hội Việt Nam (2008) Từ điển Trung Việt, Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học Xã hội, tr. 1432