ນ້ຳ

Tiếng Lào

Từ nguyên

Từ tiếng Thái nguyên thuỷ *C̬.namꟲ (“nước”). Cùng gốc với tiếng Lự ᦓᧄᧉ (nam²), tiếng Bắc Thái ᨶ᩶ᩣᩴ (nam), tiếng Shan ၼမ်ႉ (nâ̰m), tiếng Thái น้ำ (náam), tiếng Tráng raemx.

Cách phát âm

• (Viêng Chăn) IPA^{(ghi chú)}: [nam˥˨]
• (Luang Prabang) IPA^{(ghi chú)}: [nam˧˦]
• Tách âm: ນ້ຳ
• Vần: -am
• Phiên âm Việt: nẳm

Danh từ

ນ້ຳ (nam)

1. Nước.

   ນ້ຳໃຊ້ ― namsai ― nước dùng, nước sinh hoạt

   ອາບນ້ຳ ― ʼāpnam ― tắm (nước)

   1. Các chất lỏng được tiết ra trong người.

   ນ້ຳຕາ ― namtā ― nước mắt

   ນ້ຳມູກ ― nammūk ― nước mũi

Từ dẫn xuất

• ຕົກຕາດນ້ຳ (tok tāt nam, “waterfall”), ນ້ຳຕາດ (nam tāt), ນ້ຳຕົກ (nam tok), ນ້ຳຕົກຕາດ (nam tok tāt), ນ້ຳໂຕນຕາດ (nam tōn tāt), ນ້ຳໂຕນຜາ (nam tōn phā)
• ນ້ຳຊາ (nam sā, “tea”)
• ນ້ຳດື່ມ (nam dư̄m, “drinking water”)
• ນ້ຳຕານ (nam tān, “sugar”)
• ນ້ຳຖ້ວມ (nam thūam, “flood”)
• ນ້ຳນົມ (nam nom, “milk”)
• ນ້ຳປາ (nam pā, “fish sauce”)
• ນ້ຳພຸ (nam phu, “fountain”)
• ນ້ຳມັນ (nam man, “oil”)
• ນ້ຳສ້າງ (nam sāng, “well, springwater”)
• ນ້ຳສົ້ມ (nam som, “vinegar”)
• ນ້ຳໝາກໄມ້ (nam māk mai, “fruit juice”)
• ນ້ຳຫອມ (“perfume”)
• ນ້ຳອະສຸຈິ (nam ʼa su chi, “semen”)
• ແມ່ນ້ຳ (mǣ nam, “river”)
• ລອຍນ້ຳ (lǭi nam, “to swim”)
• ຫ້ອງນ້ຳ (hɔ̏ːŋ nâm, “toilet”)

 

Tiền tố

ນ້ຳ (nam)

1. Tiên tố của từ phức hợp nói lên vật thể có chất lỏng.

   ນ້ຳກ້ອນ ― namkǭn ― nước đá

   ນ້ຳອ້ອຢ ― namʼǭy ― nước mía

   ນ້ຳນົມ ― namnom ― sữa

   ນ້ຳອົບ ― namʼop ― nước hoa

   ນ້ຳມັນ ― namman ― mỡ, xăng, dầu

Tham khảo

• Bs. Trần Kim Lân (2009) Từ điển Lào – Việt, Thành phố Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh, tr. 584