Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông

Tiếng Việt

Cách phát âm

IPA theo giọng

Hà Nội	Huế		Sài Gòn
hwaː˧˧ ɗa̤ːw˨˩ nam˧˧ ŋwaːj˧˥ kɔ̤n˨˩ kɨə̤j˨˩ zɔ˧˥ ɗəwŋ˧˧	hwaː˧˥ ɗaːw˧˧ nam˧˥ ŋwa̰ːj˩˧ kɔŋ˧˧ kɨəj˧˧ jɔ̰˩˧ ɗəwŋ˧˥		hwaː˧˧ ɗaːw˨˩ nam˧˧ ŋwaːj˧˥ kɔŋ˨˩ kɨəj˨˩ jɔ˧˥ ɗəwŋ˧˧
Vinh	Thanh Chương		Hà Tĩnh
hwa˧˥ ɗaːw˧˧ nam˧˥ ŋwaːj˩˩ kɔn˧˧ kɨəj˧˧ ɟɔ˩˩ ɗəwŋ˧˥			hwa˧˥˧ ɗaːw˧˧ nam˧˥˧ ŋwa̰ːj˩˧ kɔn˧˧ kɨəj˧˧ ɟɔ̰˩˧ ɗəwŋ˧˥˧

Danh từ riêng

Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông

1. Bản sự thi:

   Thôi Hộ đời Đường nhân tiết Thanh Minh một mình đi chơi về phía nam đô thành, thấy một ấp trại chung quanh đầy hoa đào. Thôi Hộ gõ cửa xin nước uống, một người con gái mở cổng, hỏi tên họ rồi bưng nước đến. Người con gái sắc đẹp đậm đà, duyên dáng, tình ý, dịu dàng kín đáo.

   Năm sau, cũng vào tiết Thanh Minh, Thôi Hộ lại đến tìm người cũ thì cửa đóng then cài, nhân đó mới đề lên cánh cửa bên trái một bài thơ: Khứ niên kim nhật thử môn trung,

2. Nhân diện đào hoa tương ánh hồng,
3. Nhân diện bất tri hà xứ khứ,
4. Đào hoa y cựu tiếu đông phong (Năm ngoái, hôm nay tại cổng này, mặt người và hoa đào màu hồng ánh lẫn nhau. (nay) mặt người không biết đi ở chốn nào (chỉ còn) hoa đào vẫn cười với gió đông như cũ).
5. Người con gái xem thơ, nhớ thương rồi ốm chết. Chợt Thôi Hộ đến, nghe tiếng khóc bèn chạy vào ôm thây mà khóc. Người con gái bỗng hồi tỉnh rồi sống lại. Ông bố bèn đem cô gái gả cho Thôi Hộ. (Tình sử).
6. Cũng từ điển này, người ta thường ví mặt người con gái đẹp với hoa đào.

Tham khảo

• "Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông", Hồ Ngọc Đức, Dự án Từ điển tiếng Việt miễn phí (chi tiết)