quincunx

Tiếng Anh

Từ nguyên

Vay mượn từ tiếng Latinh quīncunx.

Cách phát âm

• IPA^{(ghi chú)}: /ˈkwɪŋkʌŋks/
• IPA^{(ghi chú)}: /ˈkwɪnkʌŋks/

• Âm thanh

  (tập tin)

• Vần: -ʌŋks

Danh từ

quincunx (số nhiều quincunxes hoặc quincunces)

1. Cách sắp xếp nanh sấu.
2. (astrology) Một góc bằng ⁵⁄₁₂ đường tròn, hoặc bằng 150°, giữa hai vật thể. [từ 1647]
3. Bảng Galton.
   • 1998, Deborah J. Bennett, Randomness, Harvard University Press, tr. 104:

     In 1873–74 Sir Francis Galton (Charles Darwin’s cousin) designed an apparatus that he later named the quincunx.

     (vui lòng thêm bản dịch tiếng Việt cho phần này)

4. (thuộc lịch sử, numismatics) Một đồng xu được đúc giữa thời kì Cộng hòa La Mã, có giá trị bằng ⁵⁄₁₂ as. [từ 1545]

Từ dẫn xuất

• quincuncial

Đọc thêm

• quincunx trên Wikipedia .

Tham khảo

• "quincunx", Hồ Ngọc Đức, Dự án Từ điển tiếng Việt miễn phí (chi tiết)

Tiếng Latinh

Từ nguyên

Từ ghép giữa quīnque +‎ uncia, nghĩa đen: 'năm phần mười hai' liên quan đến đồng xu do Cộng hòa La Mã phát hành từ kh. 211–200 TCN, có họa tiết 5 chấm. Giá trị bằng ⁵⁄₁₂ (quinque và uncia) as, đồng xu bằng đồng tiêu chuẩn La Mã.

Cách phát âm

Do sự thay đổi âm Osthoff, độ dài nguyên âm trong ấm tiết thứ hai là không chắc chắn; xem ghi chú tại uncia.

Danh từ

quīncū̆nx gđ (sở hữu cách quīncū̆ncis); biến cách kiểu 3

1. Năm phần mười hai.
2. Số năm trên xúc xắc.

Biến cách

Danh từ biến cách kiểu 3 (i-stem).

Cách	Số ít	Số nhiều
nom.	quīncū̆nx	quīncū̆ncēs
gen.	quīncū̆ncis	quīncū̆ncium
dat.	quīncū̆ncī	quīncū̆ncibus
acc.	quīncū̆ncem	quīncū̆ncēs quīncū̆ncīs
abl.	quīncū̆nce	quīncū̆ncibus
voc.	quīncū̆nx	quīncū̆ncēs

Hậu duệ

• Tiếng Anh: quincunx
• Tiếng Pháp: quinconce
• Tiếng Đức: Quinkunx
• Tiếng Tây Ban Nha: quincunce

Tham khảo

• Charlton T. Lewis and Charles Short (1879) A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press
• Charlton T. Lewis (1891) An Elementary Latin Dictionary, New York: Harper & Brothers
• quincunx trong Gaffiot, Félix (1934) Dictionnaire illustré latin-français, Hachette
• Carl Meißner; Henry William Auden (1894) Latin Phrase-Book‎^[1], Luân Đôn: Macmillan and Co.
• Harry Thurston Peck (biên tập viên) (1898) Harper's Dictionary of Classical Antiquities, New York: Harper & Brothers
• William Smith et al. (biên tập viên) (1890) A Dictionary of Greek and Roman Antiquities, London: William Wayte. G. E. Marindin