碧

Tra từ bắt đầu bởi

碧

Chữ Hán

碧 U+78A7, 碧 CJK UNIFIED IDEOGRAPH-78A7 ← 碦 [U+78A6] CJK Unified Ideographs 碨 → [U+78A8]

giản. và phồn.		碧

Tra cứu

碧 (bộ thủ Khang Hi 112, 石+9, 14 nét, Thương Hiệt 一日一口 (MAMR), tứ giác hiệu mã 1660₁, hình thái ⿱珀石)

• Số nét: 14

• Bộ thủ: 石 + 9 nét

Chuyển tự

• Chữ Latinh
  • Phiên âm Hán-Việt: bích
• Chữ Hangul: 벽

Tham khảo

• Khang Hi từ điển: tr. 833, ký tự 9
• Đại Hán-Hòa từ điển: ký tự 24334
• Dae Jaweon: tr. 1249, ký tự 28
• Hán ngữ Đại Tự điển (ấn bản đầu tiên): tập 4, tr. 2441, ký tự 6
• Dữ liệu Unihan: U+78A7

Chữ Nôm

(trợ giúp hiển thị và nhập chữ Nôm)

碧 viết theo chữ quốc ngữ

bích, biếc

Tra mục từ trên để biết ngữ nghĩa tiếng Việt.

Cách phát âm

• Dạng Nôm của bích.

IPA theo giọng

Hà Nội	Huế		Sài Gòn
ɓïk˧˥	ɓḭ̈t˩˧		ɓɨt˧˥
Vinh	Thanh Chương		Hà Tĩnh
ɓïk˩˩			ɓḭ̈k˩˧

𠓀樓凝碧錁春 ― Trước lầu Ngưng Bích khoá xuân (Kiều c.1033)

• Dạng Nôm của biếc.

IPA theo giọng

Hà Nội	Huế		Sài Gòn
ɓiək˧˥	ɓiə̰k˩˧		ɓiək˧˥
Vinh	Thanh Chương		Hà Tĩnh
ɓiək˩˩			ɓiə̰k˩˧

城磋𤌋碧𡽫披𩃳鐄 ― Thành xây khói biếc non phơi bóng vàng (Kiều c.1604)

Tham khảo

1. Hồ Lê (chủ biên) (1976) Bảng tra chữ nôm, Hà Nội: Viện Ngôn ngữ học, Uỷ ban khoa học xã hội Việt Nam, tr. 218
2. Đại Nam Quấc âm tự vị, quyển I tr. 52-53

Tiếng Nhật

Kanji

碧

(“Jinmeiyō” kanji used for names)

1. Bích

Âm đọc

• Go-on: ひゃく (hyaku)
• Kan-on: へき (heki)
• Kun: みどり (midori, 碧); あお (ao, 碧)

Danh từ riêng

1. Tên nam:

   あおい ― Aoi

   あおと ― Aoto

   しおん ― Shion

2. Tên nữ:

   あお ― Ao

   へき ― Heki

   みどり ― Midori

Tiếng Nhật cổ

Từ nguyên

Từ tiếng Hán trung cổ 碧.

Tính từ

碧(みどり) (midori) 

1. Bích

   江碧鳥逾白 (絶句)

   江碧にして鳥逾々白く

   Giang bích điểu du bạch - Sông xanh như ngọc, chim trắng mờ mờ (Đỗ Phủ)

Tiếng Nùng

Chữ Nôm Nùng

Cách phát âm

• IPA^{(ghi chú)}: [pïk̟̚˦]

Danh từ

碧

1. Dạng Nôm của pích.

   須𫨰𱺵須麻叺碧

   Tua pây là tua mà nhắp pích

   Con đi là con về giang cánh (Pụt Nùng c.1151)

Tham khảo

1. Hoàng Triều Ân (2008) Tổng tập truyện thơ Nôm các dân tộc thiểu số Việt Nam, Tập 1: Mo lên trời (Pụt Nùng), Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học Xã hội

Tiếng Tày

Cách phát âm

• (Thạch An – Tràng Định) IPA^{(ghi chú)}: [ɓïk̟̚˧˥]
• (Trùng Khánh) IPA^{(ghi chú)}: [ɓïk̟̚˦]
• Phonetic: bích

• (Thạch An – Tràng Định) IPA^{(ghi chú)}: [pïk̟̚˧˥]
• (Trùng Khánh) IPA^{(ghi chú)}: [pïk̟̚˦]
• Phonetic: pích

Danh từ

碧

• Dạng Nôm Tày của bích (“vách”).

四碧回混爻破𫡮

Sí bích hồi hộn háo phả mây

Bốn vách và đầu hồi vương vấn che phủ bằng những đám mây. (Hát then Cung Thành Lâm)

• Dạng Nôm Tày của pích (“cánh”).

鸡三排習碧唒𠸦

Cáy sam vày tốp pích dạu khăn

Gà ba lần vỗ cánh mới gáy. (T.Ng.)

Tham khảo

• Dương Nhật Thanh; Hoàng Tuấn Nam (2003), Hoàng Triều Ân (biên tập viên), Từ điển chữ Nôm Tày‎^[1] (bằng tiếng Việt), Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học Xã hội

Tiếng Triều Tiên

Cách phát âm

• (HQ tiêu chuẩn/Seoul) IPA^{(ghi chú)}: [pjʌ̹k̚]‎
• Ngữ âm Hangul: [벽‎]

Hanja

碧 (eumhun 푸를 벽 (pureul byeok))

1. Dạng hanja^? của 벽.

   碧眼 ― 벽안 ― mắt xanh, người Tây phương

Tham khảo

1. 국제퇴계학회 대구경북지부 (國際退溪學會 大邱慶北支部) (2007). Digital Hanja Dictionary, 전자사전／電子字典. 碧

Tiếng Triều Tiên trung đại

Từ nguyên

Từ tiếng Hán trung cổ 碧.

Cách phát âm

• IPA^{(ghi chú)}: [pjʌ̹k̚]

Hanja

碧

1. Dạng Hán tự của 벽 (bích).

   靑山裏碧溪水

   청산리 벽계수야

   Thanh sơn lý bích khê thủy - Núi xanh tuôn nước biếc (Hoàng Chân Y)

Tiếng Trung Quốc

Nguồn gốc ký tự

Các ký tự trong cùng chuỗi ngữ âm (白) (Zhengzhang, 2003) 

	Tiếng Hán thượng cổ
怕
帕
粕
胉
泊
箔
魄
皕
伯
百
迫
敀
柏
湐
拍
珀
皛
洦
白
帛
舶
鮊
陌
帞
袹
蛨
貊
佰
銆
碧
咟

Tính từ

碧

1. Xanh biếc.

   蜀江水碧蜀山青

   Thục giang thuỷ bích Thục sơn thanh

   Đất Ba Thục non xanh nước biếc (Trường hận ca)

Danh từ

碧

1. Ngọc bích.

   第四行是水蒼玉、紅瑪瑙、碧玉．這都要鑲在金槽中。 (出埃及記)

   Dì sì háng shì shuǐ cāng yù, hóng mǎnǎo, bìyù. Zhè dōu yào xiāng zài jīn cáo zhōng.

   hàng thứ tư, ngọc huỳnh bích, ngọc hồng mã não, và bích ngọc. Các ngọc nầy sẽ khảm vào khuôn bằng vàng. (Xuất 28:20)

Tham khảo

1. Viện Khoa học Xã hội Việt Nam (2008) Từ điển Trung Việt, Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học Xã hội, tr. 68